Οι πέτρες στη χολή πώς φεύγουν;

Στο άκουσμα του όρου παθήσεις πεπτικού συστήματος, το κατεξοχήν όργανο που προκύπτει στο μυαλό ως αυτό που πλήττεται πιο συχνά είναι το έντερο. Σίγουρα, αυτό εμπεριέχει μια δόση ακριβείας, ωστόσο υπάρχει και άλλο ένα, μικρότερο σε μέγεθος όργανο, το οποίο μπορεί να προκαλέσει δυσανάλογα μεγάλα προβλήματα. Το όργανο αυτό δεν είναι άλλο από τη χοληδόχο κύστη, ή «χολή» στην καθομιλουμένη. Η πιο κοινή πάθηση που επηρεάζει το συγκεκριμένο όργανο είναι ο σχηματισμός λίθων στο εσωτερικό του. Οι πέτρες στη χολή (χολόλιθοι) αντιπροσωπεύουν μια πάθηση ευρέως γνωστή ως χολολιθίαση. Η πάθηση αυτή μπορεί είτε να παραμείνει ασυμπτωματική για αρκετό χρονικό διάστημα ή να εκδηλωθεί ακόμη και με έντονη συμπτωματολογία, που συχνά θορυβεί τον ασθενή. Κι εδώ προκύπτει το κοινό ερώτημα: Οι πέτρες στη χολή πώς φεύγουν;

Τι είναι οι πέτρες στη χολή και πώς αντιμετωπίζονται;

Οι πέτρες στη χολή είναι στερεές μάζες που σχηματίζονται στη χοληδόχο κύστη, ένα μικρό όργανο σε σχήμα αχλαδιού εντοπιζόμενο κάτω από το ήπαρ. Η χοληδόχος κύστη αποθηκεύει και, όταν χρειάζεται, απελευθερώνει τη χολή, ένα υγρό που συμβάλλει στην πέψη, ειδικά των λιπαρών τροφών. Οι χολόλιθοι μάλιστα ποικίλλουν σε μέγεθος, καθώς μπορεί να είναι είτε λίγα χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά. Σε αντίθεση με τις πέτρες στα νεφρά, δεν υπάρχει η δυνατότητα αυτόματης αποβολής των λίθων, παρά μόνο διαχείρισης των συμπτωμάτων. Η απάντηση συνεπώς στην ερώτηση πώς φεύγουν οι πέτρες στη χολή, είναι πως δεν μπορούν να υποχωρήσουν από μόνες τους. Όταν λοιπόν η χολολιθίαση έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, δημιουργεί συμπτώματα ή έχει προκαλέσει επιπλοκές, τίθεται άμεση ένδειξη για χειρουργική αφαίρεση ολόκληρης της χοληδόχου κύστης. 

Πώς δημιουργούνται οι πέτρες στη χολή;

Οι χολόλιθοι σχηματίζονται όταν η χολή, που αποτελείται κυρίως από χοληστερόλη, χολικά άλατα και χολερυθρίνη, παρουσιάζει ανισορροπία στη χημική της σύσταση. Όταν υπάρχει περίσσεια, ιδίως χοληστερόλης ή χολερυθρίνης ή όταν η χοληδόχος κύστη αδυνατεί να αδειάσει σωστά, δημιουργούνται μικροί κρύσταλλοι. Με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι κρύσταλλοι ενδέχεται να μετατραπούν σε μεγαλύτερες, συμπαγείς εναποθέσεις, δηλαδή λίθους. Οι χολόλιθοι διακρίνονται σε τρεις κύριους τύπους: χοληστερινικούς (οι πιο κοινοί), χολερυθρινικούς (σκούρου χρώματος) και μικτούς.

Γιατί όμως αναπτύσσονται οι πέτρες στη χολή; Αρχικά, παράγοντες όπως η ηλικία, η παχυσαρκία, η εγκυμοσύνη και ένα καθημερινό διαιτολόγιο πλούσιο σε λιπαρά συμβάλλουν στην εμφάνιση της χολολιθίασης. Παράλληλα, η ταχεία απώλεια βάρους, η λήψη οιστρογόνων ή στατινών και συγκεκριμένες παθήσεις όπως ο διαβήτης ή τα αιματολογικά νοσήματα αυξάνουν τον κίνδυνο σχηματισμού λίθων στη χοληδόχο κύστη.

Συμπτώματα και πιθανές επιπλοκές

Πολλοί ασθενείς με χολολιθίαση μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα και να μην αντιληφθούν καν ότι έχουν την πάθηση. Εάν ωστόσο οι πέτρες στη χολή προκαλέσουν συμπτώματα, αυτά συνήθως περιλαμβάνουν φούσκωμα και δυσπεψία και ενίοτε έντονο κοιλιακό πόνο (κυρίως στο άνω δεξί μέρος της κοιλιάς) με συνοδό ναυτία ή έμετο. Ο πόνος μπορεί να έχει χαρακτήρα κωλικού, δηλαδή να αυξομειώνεται σε ένταση, ταλαιπωρώντας τον ασθενή, ενώ συχνά επιδεινώνεται μετά από την κατανάλωση γευμάτων πλούσια σε λιπαρά. Σε σοβαρότερες περιπτώσεις, ιδίως αν ο λίθος είναι μεγάλου μεγέθους, ενδέχεται να αποφράξει την έξοδο της χοληδόχου κύστης και να πυροδοτήσει τη διαδικασία ισχυρής φλεγμονής του οργάνου, μία κατάσταση που ονομάζεται οξεία χολοκυστίτιδα. Επίσης, δεν αποκλείεται οι λίθοι να μεταφερθούν με τη ροή της χολής και να ενσφηνωθούν στο χοληδόχο πόρο, προκαλώντας απόφραξή του (χοληδοχολιθίαση) και ίκτερο ή να καταλήξουν στην κοινή εκβολή του χοληδόχου πόρου με τον παγκρεατικό πόρο, προκαλώντας ερεθισμό στο πάγκρεας ή ακόμη και οξεία παγκρεατίτιδα. 

Διάγνωση της πάθησης

Η διάγνωση της χολολιθίασης τίθεται κλινικά και με τη βοήθεια εξετάσεων όπως το υπερηχογράφημα της χοληδόχου κύστης, το οποίο μπορεί να ανιχνεύσει ακόμη και μικρές πέτρες. Σε πιο περίπλοκες περιπτώσεις, όπου υπάρχει υπόνοια για επιπλοκές, χρησιμοποιούνται πιο εξειδικευμένες εξετάσεις όπως η αξονική τομογραφία, μαγνητική χολαγγειοπαγκρεατογραφία (MRCP) και η ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειοπαγκρεατογραφία (ERCP).

Πώς φεύγουν οι πέτρες στη χολή;

Οι πέτρες στη χολή δεν μπορούν να αποβληθούν από τον οργανισμό χωρίς χειρουργική επέμβαση. Η χειρουργική αφαίρεση της χοληδόχου κύστης, γνωστή ως χολοκυστεκτομή, αποτελεί την πιο συχνή και αποτελεσματική επιλογή θεραπείας. Αν και το όργανο αυτό συμμετέχει στη διαδικασία της πέψης, η αφαίρεσή του δεν επηρεάζει σημαντικά τη λειτουργία του πεπτικού συστήματος, καθώς το ήπαρ συνεχίζει να παράγει χολή η οποία απελευθερώνεται απευθείας στο λεπτό έντερο.

Η πιο διαδεδομένη και σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης πραγματοποιούνται τρεις έως τέσσερις μικρές τομές, μέσω των οποίων εισάγονται ειδικά εργαλεία και ένα λαπαροσκόπιο που παρέχει εικόνα υψηλής ευκρίνειας της περιοχής. Η χοληδόχος κύστη αφαιρείται με ασφάλεια, χωρίς να προκαλείται καμία βλάβη σε κοντινά όργανα. Μετά τη λαπαροσκοπική επέμβαση, ο μετεγχειρητικός πόνος είναι ελάχιστος και η ανάρρωση ταχύτατη. Οι ασθενείς συνήθως επιστρέφουν στο σπίτι τους την επόμενη ημέρα, ενώ η πλήρης αποκατάσταση επέρχεται μέσα σε λίγες ημέρες. Το μόνο ζήτημα που μπορεί να αντιμετωπίσουν οι ασθενείς μετά τη λαπαροσκοπική επέμβαση είναι ένα ήπιο φούσκωμα στην κοιλιά που οφείλεται στην εισαγωγή αερίου πριν από την εισαγωγή του λαπαροσκοπίου και των χειρουργικών εργαλείων. Η εμφύσηση αερίου συμβάλλει ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος χώρος για την απόκτηση ορατότητας στο εσωτερικό της κοιλίας. 

Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή έχει καθιερωθεί ως η προτιμώμενη θεραπεία λόγω των πολλαπλών της πλεονεκτημάτων. Πρόσφατα, η ρομποτική χολοκυστεκτομή με τη χρήση του πιο εξελιγμένου ρομποτικού συστήματος DaVinci Xi, έχει πλέον μπει στη φαρέτρα της ελάχιστα χειρουργικής αντιμετώπισης των παθήσεων της χοληδόχου κύστης. Η ελάχιστα επεμβατική χειρουργική προσφέρει έλασσον χειρουργικό τραύμα, άριστο αισθητικό αποτέλεσμα χωρίς ουλές, μειωμένο κίνδυνο επιπλοκών και ταχύτερη επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες. Η διάρκεια της επέμβασης είναι σύντομη, περίπου 30-40 λεπτά, ενώ η νοσηλεία διαρκεί μόνο μία ημέρα. Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος αντιμετωπίζει οριστικά τη χολολιθίαση εντελώς ανώδυνα και με ασφάλεια, χάρη στη μακρά εξειδίκευσή του στις λαπαροσκοπικές τεχνικές και τη ρομποτική χειρουργική τεχνολογία.