Ποια επέμβαση παχυσαρκίας μου ταιριάζει;
Η παχυσαρκία αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα υγείας του σύγχρονου δυτικού κόσμου. Έχει αναγνωρισθεί επίσημα ως ασθένεια από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας από το 1948. Η ιδιαιτερότητα της νόσου έγκειται στο γεγονός πως δεν αφορά κάποιο τμήμα του πληθυσμού, αλλά το σύνολό του. Σύμφωνα με μία μελέτη της Ελληνικής Ιατρικής Εταιρίας Παχυσαρκίας, το ποσοστό των παχύσαρκων ανδρών στη χώρα μας ανέρχεται στο 67.1%, των γυναικών στο 48.1%, ενώ τα ποσοστά της παιδικής & εφηβικής παχυσαρκίας είναι από τα υψηλότερα στην Ευρώπη.
Τι είναι η παχυσαρκία;
O ανθρώπινος οργανισμός για να λειτουργήσει και να εκτελέσει όλες του τις βασικές λειτουργίες χρειάζεται, μεταξύ άλλων, συγκεκριμένη ποσότητα λίπους. Αυτό ονομάζεται βασικό λίπος (essential fat) και βρίσκεται αποθηκευμένο στην καρδιά, τους πνεύμονες, το μυελό των οστών, το ήπαρ, το έντερο, το σπλήνα, σε ιστούς του ΚΝΣ και στους μυς. Η δεύτερη κατηγορία λίπους που υπάρχει στο σώμα μας ονομάζεται αποθηκευτικό λίπος και αποτελεί την «αποθήκη ενέργειας» του οργανισμού. Προέρχεται από την τροφή και σχετίζεται με το ισοζύγιο ενέργειας, δηλαδή την ισορροπία μεταξύ των θερμίδων που προσλαμβάνουμε και εκείνων που καταναλώνουμε (βασικός μεταβολισμός & φυσική δραστηριότητα).
Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ)
Το πηλίκο του σωματικού βάρους σε κιλά προς το τετράγωνο του ύψους σε μέτρα συνιστά το Δείκτη Μάζας Σώματος ( ΔΜΣ= ). Πρόκειται για έναν αρκετά απλό και αξιόπιστο δείκτη, ο οποίος υπολογίζει με σχετική ακρίβεια την ποσότητα του αποθηκευτικού λίπους στο σώμα. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος χρησιμοποιείται ευρέως από ιατρούς και άλλους επιστήμονες υγείας για την εκτίμηση της παχυσαρκίας. Μαζί με άλλα χαρακτηριστικά, όπως για παράδειγμα την περίμετρο της μέσης και ορισμένους βιοχημικούς δείκτες καθορίζεται το είδος της παχυσαρκίας, η συνύπαρξη μεταβολικού συνδρόμου και η παρουσία άλλων συνοδών νοσημάτων.
Ασθένειες που σχετίζονται με την παχυσαρκία
Είναι ευρέως γνωστό πως η παχυσαρκία αποτελεί το γενεσιουργό αίτιο πολλών παθήσεων, οι οποίες είναι γνωστές ως συν-νοσηρότητες της πάθησης. Πλήττει σχεδόν το σύνολο των συστημάτων του ανθρώπινου οργανισμού, με αποτέλεσμα σε προχωρημένες περιπτώσεις να θέτει σε κίνδυνο ακόμα και τη ζωή του ασθενούς.
- Σχετίζεται με πολλές μορφές καρκίνου, όπως στομάχου, παγκρέατος, ενδομητρίου, μαστού, οισοφάγου κ.α.
- Καρδιαγγειακές νόσους
- Ασθένειες του αναπνευστικού συστήματος
- Διαταραχές γονιμότητας
- Μεταβολικές ασθένειες (διαβήτης τύπου 2, μεταβολικό σύνδρομο, δυσλιπιδαιμία, υπερουριχαιμία)
- Βλάβες στο Κεντρικό Νευρικό Σύστημα
Συντηρητική μέθοδος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας
Η τροποποίηση των διατροφικών συνηθειών, σε συνδυασμό με την άσκηση αποτελούν τον κλασικό τρόπο απώλειας βάρους. Σε περιπτώσεις υπέρβαρων ασθενών ( 25 < ΔΜΣ < 30) τα αποτελέσματα της συντηρητικής μεθόδου είναι πάρα πολύ καλά. Σε περιπτώσεις παχύσαρκων ασθενών όμως τα ποσοστά υποτροπής σε μακροχρόνια βάση είναι εξαιρετικά υψηλά. Έχει υπολογισθεί πως μόνο ένα πολύ μικρό ποσοστό των παχύσαρκων ασθενών θα καταφέρει να διατηρήσει τα κιλά που έχασε, ενώ 5 πρόσφατες μελέτες έδειξαν πως τα ποσοστά ανάκτησης του βάρους σε χρονικό διάστημα 2,5 – 3,5 ετών κυμαίνονται μεταξύ 61 – 86%.
Χειρουργική μέθοδος αντιμετώπισης της παχυσαρκίας
Η παχυσαρκία είναι μία ασθένεια και έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται. Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας, γνωστές και ως βαριατρικές επεμβάσεις αποτελούν την αποτελεσματικότερη λύση για την οριστική επίλυση του προβλήματος και τη βελτίωση της συνολικής υγείας του ασθενούς.
Οι επεμβάσεις παχυσαρκίας μπορούν να διαχωριστούν σε δύο μεγάλες κατηγορίες:
- Επεμβάσεις περιοριστικού τύπου, δηλαδή εκείνες που στόχο έχουν τον περιορισμό της χωρητικότητας του στομάχου.
- Δυσαπορροφητικές επεμβάσεις, δηλαδή εκείνες που μειώνουν την απορρόφηση των θερμίδων.
Κάθε μία από τις ανωτέρω επεμβάσεις λειτουργεί με διαφορετικό τρόπο και καλύπτει ποικίλες περιπτώσεις ασθενών με κλινικά σοβαρή παχυσαρκία. Η παχυσαρκία είναι μία πολυπαραγοντική ασθένεια, επομένως δε μπορεί να υπάρχει ένας καθολικός τρόπος αντιμετώπισης σε όλες τις περιπτώσεις.
Ένας Χειρουργός με εμπειρία, βαθιά γνώση της παθοφυσιολογίας της πάθησης και ειδική εκπαίδευση στην εκτέλεση ΟΛΩΝ των βαριατρικών επεμβάσεων, αφού αξιολογήσει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ασθενή θα προτείνει και την κατάλληλη χειρουργική αντιμετώπιση.
Ποια επέμβαση παχυσαρκίας μου ταιριάζει;
Στον παρακάτω πίνακα θα βρείτε τις επεμβάσεις παχυσαρκίας που έχουμε στη διάθεσή μας, πώς δρα η κάθε μία από αυτές και σε ποιους απευθύνονται.
Επέμβαση | Είδος | Τρόπος δράσης | Σε ποιους απευθύνεται |
(sleeve) |
Περιοριστική |
· Μείωση χωρητικότητας στομάχου · Ταχύτερος κορεσμός · Ανορεξία |
· Σε άτομα που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες τροφής (volume eaters) · Άτομα με υψηλό ΔΜΣ |
Γαστρική παράκαμψη (bypass) |
· Περιοριστική · Μερικώς Δυσαπορροφητική |
· Περιορισμός της χωρητικότητας του στομάχου για ταχύτερο κορεσμό · Παρκάμψη του αρχικού τμήματος του λεπτού εντέρου για περιορισμό απορρόφησης θερμίδων |
· Άτομα με διαβήτη 2 · Άτομα με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση · Άτομα που καταναλώνουν πολλά γλυκά (sweet eaters) · Άτομα με βουλιμία · Άτομα με πολύ υψηλό ΔΜΣ |
Γαστρική παράκαμψη μιας αναστόμωσης (one anastomosis γαστρική παράκαμψη) |
Δυσαπορροφητική |
· Δημιουργία ενός επιμήκους γαστρικού θύλακου
· Παράκαμψη λεπτού εντέρου και αναστόμωσή του περιφερικότερα, με σκοπό η τροφή να εισέρχεται απευθείας στο λεπτό έντερο · Ελαχιστοποίηση απορρόφησης θερμίδων |
· Άτομα με διαβήτη 2 · Άτομα με υπέρταση και δυσλιπιδαιμία · Άτομα με κρίσεις ψυχογενούς βουλιμίας · Άτομα με πολύ υψηλό ΔΜΣ · Άτομα που δεν θέλουν να στερηθούν την «εγκεφαλική ικανοποίηση» κατανάλωσης τροφής |
|
Περιοριστική |
· Αναδίπλωση του στομάχου για περιορισμό της χωρητικότητάς του
· Περιορισμός χωρητικότητας στομάχου για ταχύτερο κορεσμό |
· Άτομα με παχυσαρκία ήπιας μορφής (ΔΜΣ 35 – 45) |
|
Δυσαπορροφητική |
· Διαχωρισμός του στομάχου με δημιουργία ενός γαστρικού θυλάκου χωρητικότητας 40-80 ml · Η τροφή από το γαστρικό θύλακο διέρχεται απευθείας πολύ περιφερικά στο λεπτό έντερο · Δυσαπορρόφηση λίπους και συμπλόκων υδατανθράκων |
· Άτομα με βαρύ μεταβολικό σύνδρομο και δυσλιπιδαιμία · ΔΜΣ > 65 · Άτομα που έχουν υποβληθεί σε προηγούμενη, ανεπιτυχή βαριατρική επέμβαση |
Το παραπάνω κείμενο είναι ενημερωτικού χαρακτήρα και δεν υποκαθιστά σε καμία περίπτωση την επίσημη γνωμάτευση ενός έμπειρου Γενικού Χειρουργού. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και τις χειρουργικές επιλογές απευθυνθείτε στο Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο, μέλος της Παγκόσμιας Εταιρίας Χειρουργικής αντιμετώπισης της Παχυσαρκίας και των μεταβολικών νοσημάτων και Μέλος του Αμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών. Επιπλέον ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος αποτελεί Εκλεγμένο μέλος του τετραμελούς Διοικητικού Συμβουλίου της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Παχυσαρκίας. (Ε.Χ.Ε.Π.)