Διαλειμματική νηστεία : Όσα πρέπει να γνωρίζετε

Η διαλειμματική νηστεία αποτελεί μια εναλλακτική μέθοδο ελάττωσης της ημερήσιας θερμιδικής πρόσληψης,  η οποία όταν εφαρμοστεί σωστά μπορεί να συμβάλλει στην υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού μοτίβου ζωής. Είναι όμως η διαλειμματική νηστεία κατάλληλη για όλους ;

Τι είναι η διαλειμματική νηστεία ;

Η διαλειμματική νηστεία είναι μια διατροφική επιλογή η οποία περιλαμβάνει εναλλασσόμενες  περιόδους νηστείας και κατανάλωσης τροφής. Ως εκ τούτου, η διαλειμματική νηστεία δεν καθορίζει τι πρέπει να τρώμε, αλλά το πότε πρέπει να τρώμε και αυτό τη διαφοροποιεί από  τις υπόλοιπες δίαιτες.

Σκοπός της διαλειμματικής νηστείας είναι η χρονική ελάττωση του παράθυρου διατροφής, του διαστήματος δηλαδή στο οποίο καταναλώνονται όλα τα γεύματα. Εκτός αυτού, τα γεύματα δεν είναι τις περισσότερες φορές καθορισμένα. Έτσι, το άτομο επιλέγει τι θα φάει κατά την επιτρεπόμενη περίοδο ενώ ταυτόχρονα δεν υπάρχει περιορισμός και στην ποσότητα της τροφής.

Πώς εφαρμόζεται η διαλειμματική νηστεία ;

Η διαλειμματική νηστεία έχει διάφορες παραλλαγές, ωστόσο οι πιο αναγνωρισμένοι τύποι (μοτίβα) εφαρμογής είναι οι παρακάτω:

• Μοτίβο 16:8 ή 18:6 : Στο συγκεκριμένο μοτίβο περιλαμβάνεται νηστεία 16 ή 18 ωρών και 8 ή 6 ώρες πρόσληψης τροφής

• Μοτίβο 1:1: Χαρακτηρίζεται από συνεχή νηστεία για 24 ώρες η οποία ακολουθείται από παράθυρο ελεύθερης διατροφής για άλλες 24 ώρες

• Μοτίβο 5:2 : Επιτρέπονται 5 ημέρες ελεύθερης διατροφής ακολουθούμενες από 2 ημέρες νηστείας

Κατά τη διάρκεια της νηστείας μπορεί να καταναλωθεί :

• Νερό
• Πράσινο τσάι
• Καφές, χωρίς προσθήκη γάλακτος και ζάχαρης

Στο παράθυρο διατροφής :

• Μπορεί να καταναλωθεί οτιδήποτε χωρίς περιορισμό
• Είναι σημαντικό να διατηρείται ισορροπημένη διατροφή
• Πρέπει το παράθυρο διατροφής να εκκινεί με ελαφριά γεύματα

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα της διαλειμματικής νηστείας;

Διάφορες μελέτες έχουν καταδείξει πως η διαλειμματική νηστεία μπορεί να συμβάλλει στη σημαντική απώλεια βάρους και ταυτόχρονα να είναι ευεργετική για κάποιες παθήσεις. Η διαλειμματική νηστεία δύναται να  :

• επιφέρει μεταβολικές αλλαγές και να επηρεάσει θετικά, τόσο το σώμα, όσο και τον εγκέφαλο
• ενισχύσει τη μνήμη
• συμβάλει στην υγεία της καρδιάς, βελτιώνοντας την αρτηριακή πίεση
• αυξήσει τη σωματική αντοχή, κυρίως όσων γυμνάζονται
• συμβάλλει στην απώλεια βάρους
• μειώσει την αντίσταση στην ινσουλίνη και τα επίπεδα σακχάρου του αίματος
• ελαττώσει τη LDL χοληστερόλη και τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων

Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως υπάρχουν και αναλύσεις που υποδεικνύουν ότι η λανθασμένη, ακραία και για μεγάλο χρονικό διάστημα εφαρμογή της διαλειμματικής νηστείας, μπορεί να έχει και αρνητικές επιπτώσεις.  Ως εκ τούτου, πρέπει ο καθένας να είναι ιδιαίτερα  προσεκτικός στην εφαρμογή της διαλειμματικής νηστείας και να μην υπερβαίνει τα όριά του.

Ποια είναι τα μειονεκτήματα της εφαρμογής της διαλειμματικής νηστείας ;

Η διαλειμματική νηστεία μελετάται συστηματικά τα τελευταία χρόνια, γι’ αυτό τον λόγο τα διαθέσιμα στοιχεία σχετικά με τις επιπτώσεις σε μακροπρόθεσμη βάση είναι απόντα. Ίσως το κυριότερο μειονέκτημα της διαλειμματικής νηστείας είναι πως το άτομο έρχεται αντιμέτωπο συχνά με το αίσθημα της πείνας. Τι σημαίνει πρακτικά όμως αυτό ;

Η «πείνα» συνδέεται με αίσθημα αδυναμίας, κόπωσης και μειωμένης διάθεσης και αρκετά συχνά δημιουργεί αίσθηση στέρησης. Τα παραπάνω μπορούν να οδηγήσουν το άτομο που εκτελεί διαλειμματική διατροφή σε υπερφαγία, όταν έρθει η στιγμή της κατανάλωσης τροφής (παράθυρο διατροφής). Συνεπώς, η μεγάλη πρόσληψη θερμίδων σε συνδυασμό με την ελευθερία που έχει το άτομο να επιλέξει το φαγητό της αρεσκείας του οδηγεί τις περισσότερες φορές στην πρόσληψη περισσότερων θερμίδων. Αυτό συμβαίνει γιατί οι διατροφικές επιλογές σχετίζονται με γρήγορα και έτοιμα φαγητά (π.χ. πίτσες), τα οποία ως επί το πλείστο είναι πλούσια σε θερμίδες.

Ποιους κινδύνους ενέχει η διαλειμματική νηστεία όταν εφαρμόζεται για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ;

Η υπερφαγία που ενδεχόμενα μπορεί να προκαλέσει η ασύδοτη χρήση της διαλειμματικής νηστείας είναι ο κίνδυνος όταν η τακτική αυτή χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας. Πρόσφατες έρευνες έχουν δείξει πως σε ασθενείς με παχυσαρκία (ΔΜΣ >30 kg/m2), η διαλειμματική νηστεία δεν είχε στατιστικά καλύτερα αποτελέσματα σε σχέση με παχύσαρκους ασθενείς που ακολούθησαν μία δίαιτα χωρίς περίοδο νηστείας, ακόμα κι αν εφαρμόστηκε πιο αυστηρό διατροφικό πλάνο στο παράθυρο διατροφής.

Εκτός αυτού, οι ορμονικές και μεταβολικές επιπτώσεις της διαλειμματικής διατροφής καθιστά μη ενδεικνυόμενη τη μέθοδο αυτή σε:

• Εγκύους
• Άτομα με διαβήτη που λαμβάνουν φαρμακευτική αγωγή
• Άτομα με διατροφικές διαταραχές (βουλιμία, υπερφαγία), καθώς ενισχύεται το αίσθημα εμμονής με το φαγητό
• Κλινικά σοβαρή παχυσαρκία

Η αντιμετώπιση της παχυσαρκίας πραγματοποιείται μόνο μέσα από καλά τεκμηριωμένες ιατρικές παρεμβάσεις, τόσο συντηρητικές όσο και χειρουργικές, και πάντα μετά εκτίμησης από εξειδικευμένους ιατρούς. Εάν αναζητείτε λύση για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας, επικοινωνήστε με το Γενικό Χειρουργό Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο. Ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος κατέχει μακρόχρονη εμπειρία και εξειδίκευση στη χειρουργική αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.  Ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος είναι Διευθυντής της Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού Συστήματος / Παχυσαρκίας & Διαβήτη της Κλινικής Metropolitan General και Γενικός Γραμματέας της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Παχυσαρκίας (ΕΧΕΠ).