Τι είναι το μεταβολικό σύνδρομο;
Πρόκειται για μία διαταραχή η οποία περιλαμβάνει περισσότερους από έναν παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση καρδιαγγειακών παθήσεων. Με πιο απλά λόγια, όταν συνυπάρχουν στο ίδιο άτομο ασθένειες όπως η παχυσαρκία, ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, η αρτηριακή υπέρταση και η δυσλιπιδαιμία τότε έχει μεταβολικό σύνδρομο. Σε αυτή την περίπτωση, το άτομο είναι πιο επιρρεπές σε εμφάνιση σοβαρών ιατρικών καταστάσεων όπως είναι το εγκεφαλικό επεισόδιο και οι καρδιακές παθήσεις.
Ποιοι άνθρωποι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν μεταβολικό σύνδρομο;
Σε γενικές γραμμές το μεταβολικό σύνδρομο εμφανίζεται συχνότερα σε άτομα μεγαλύτερα των 60 ετών αλλά δεν αποκλείεται να παρουσιαστεί και σε μικρότερες ηλικίες. Οι παράγοντες που αυξάνουν τις πιθανότητες εμφάνισής του είναι οι εξής:
- Η κοιλιακή παχυσαρκία (υπερβολική συσσώρευση λίπους γύρω από την κοιλιά/μέση).
- Ο σακχαρώδης διαβήτης ή το οικογενειακό ιστορικό σακχαρώδη διαβήτη.
- Οι ορμονικές αλλαγές και ο μειωμένος μεταβολικός ρυθμός που συμβαίνουν με την ηλικία.
- Η υψηλή αρτηριακή πίεση.
- Τα υψηλά επίπεδα σακχάρου στο αίμα.
- Τα υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων.
- Τα χαμηλά επίπεδα χοληστερόλης HDL.
Ποια είναι τα συμπτώματα του μεταβολικού συνδρόμου;
Το μεταβολικό σύνδρομο δε σχετίζεται με συγκεκριμένα συμπτώματα. Αντιθέτως διαγιγνώσκεται όταν συνυπάρχουν οι παράγοντες κινδύνου που αναφέρθηκαν παραπάνω. Παρά όμως το γεγονός ότι η ύπαρξη μεταβολικού συνδρόμου δεν συνοδεύεται από πρόσθετα συμπτώματα, η αντιμετώπισή του είναι αναγκαία για τη διασφάλιση της υγείας του ασθενή και την αποφυγή επικίνδυνων επιπλοκών που μπορεί να καταστούν απειλητικές ακόμη και για την ίδια τη ζωή του.
Πώς διαγιγνώσκεται το μεταβολικό σύνδρομο;
Για την ύπαρξη του μεταβολικού συνδρόμου σε ένα άτομο απαιτείται η λήψη ιστορικού του ασθενή, η φυσική εξέταση και η διενέργεια ορισμένων εξετάσεων. Κατά τη φυσική εξέταση, ο ιατρός θα μετρήσει την περιφέρεια της μέσης του ασθενή για να διαπιστωθεί εάν ξεπερνά τα φυσιολογικά όρια. Για τους άνδρες, φυσιολογικά όρια θεωρούνται <102 εκ. και για τις γυναίκες <88 εκ. Στη συνέχεια ο ιατρός θα μετρήσει την αρτηριακή πίεση για να διαπιστωθεί εάν ξεπερνά τα 130/85 mm Hg. Στη συνέχεια, μπορεί να απαιτηθούν εξετάσεις αίματος στις οποίες θα ελεγχθούν τα επίπεδα γλυκόζης, τριγλυκεριδίων και χοληστερόλης. Όλοι οι παραπάνω παράγοντες λαμβάνονται υπόψη για να οριστικοποιηθεί ή να αποκλειστεί η ύπαρξη μεταβολικού συνδρόμου.
Ποια είναι η θεραπεία;
Δεδομένου ότι το μεταβολικό σύνδρομο αποτελεί ένα συνδυασμό παθήσεων, δεν υπάρχει κάποια συγκεκριμένη μέθοδος θεραπείας η οποία να αντιμετωπίζει ταυτόχρονα όλες τις υποκείμενες παθήσεις. Αντιθέτως, το πλάνο θεραπείας είναι εξατομικευμένο και προσαρμόζεται ανάλογα με τις ανάγκες και την κατάσταση υγείας του εκάστοτε ασθενή. Κατανοώντας ότι η παχυσαρκία είναι το κυριότερο αίτιο του συνδρόμου σε πρώτη φάση αποσκοπούμε στην αντιμετώπισή της με συντηρητικές μεθόδους. Όταν όμως η παχυσαρκία είναι υψηλού βαθμού και δε μπορεί να αντιμετωπιστεί μέσω της διατροφής και της άσκησης, η μεταβολική χειρουργική αποτελεί μονόδρομο.
Η σύγχρονη μεταβολική χειρουργική περιλαμβάνει τις ακόλουθες τεχνικές, οι οποίες όχι μόνο αντιμετωπίζουν την παχυσαρκία αλλά μπορούν να θεραπεύσουν και τον διαβήτη τύπου 2:
- Γαστρική πτύχωση
- Επιμήκης γαστρεκτομή (γαστρικό μανίκι)
- Γαστρική παράκαμψη (γαστρικό bypass)
- Γαστρική παράκαμψη μίας αναστόμωσης (μίνι γαστρική παράκαμψη)
- Χολοπαγκρεατική εκτροπή
- Επανεγχειρήσεις παχυσαρκίας
Πρόληψη μεταβολικού συνδρόμου
Μπορείτε να μειώσετε τις πιθανότητες εμφάνισης του μεταβολικού συνδρόμου εάν εντάξετε στην καθημερινότητά σας τα παρακάτω:
- Τακτική άσκηση τρεις φορές την εβδομάδα
- Απώλεια βάρους σε περίπτωση που είναι πάνω από το φυσιολογικό
- Διακοπή του καπνίσματος
- Υιοθέτηση μιας υγιεινής διατροφής
- Μείωση της κατανάλωσης αλκοόλ
- Ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης, του σακχάρου και της χοληστερόλης
Για περισσότερες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο, Διευθυντή Γ’ Χειρουργικής Κλινικής / Κλινικής Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Πεπτικού Συστήματος, Παχυσαρκίας και Διαβήτη, Metropolitan General και Γενικό Γραμματέα της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρίας Παχυσαρκίας (Ε.Χ.Ε.Π).