Το πάγκρεας είναι ένας μεγάλος αδένας του πεπτικού συστήματος που αποτελείται από ενδοκρινή και εξωκρινή μοίρα. Ο ρόλος του είναι πολυσύνθετος και μεταξύ άλλων εκκρίνει το παγκρεατικό υγρό, αποτελούμενο από ένζυμα και διττανθρακικό οξύ, απαραίτητο για τη διαδικασία της πέψης των τροφών. Παράλληλα, εκκρίνει σημαντικές ορμόνες με κυριότερες την ινσουλίνη και τη γλουκαγόνη, οι οποίες ελέγχουν το επίπεδο του σακχάρου στο αίμα.
Η πιο συνηθισμένη φλεγμονώδης διαδικασία που αφορά το πάγκρεας είναι η παγκρεατίτιδα. Η πάθηση αυτή μπορεί να έχει από μικρή έως πολύ μεγάλη βαρύτητα και διακρίνεται σε οξεία και χρόνια μορφή.
Οξεία παγκρεατίτιδα: πρόκειται για μια αιφνίδια φλεγμονώδη διαδικασία του οργάνου, συνέπεια συνήθως μίας διαδικασίας αυτοκαταστροφής του οργάνου από τα ένζυμα που το ίδιο εκκρίνει. Κυριότερη αιτία πρόκλησής της αποτελούν οι χολόλιθοι (πέτρες στη χολή), λόγω εξόδου αυτών στα χοληφόρα σωληνάρια και ενσφήνωσής τους στο σημείο που αυτά καταλήγουν στο λεπτό έντερο. Στο ίδιο σημείο καταλήγει και ο πόρος που φέρει τα υγρά του παγκρέατος, με αποτέλεσμα η απόφραξή του να ενεργοποιεί τη διαδικασία αυτοκαταστροφής του οργάνου. Με την εφαρμογή την κατάλληλης ιατρικής θεραπείας, η οξεία παγκρεατίτιδα σχεδόν πάντα αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Ωστόσο, το κλειδί στην αποφυγή σοβαρών επιπλοκών είναι η πρόληψη εμφάνισής της, με την αντιμετώπιση της συνηθέστερης αιτίας που την προκαλεί. Ως εκ τούτου, η διενέργεια λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής επί λιθίασης της χοληδόχου κύστης είναι, επί ενδείξεων, απολύτως αναγκαία.
Χρόνια παγκρεατίτιδα: πρόκειται για μια μακροχρόνια φλεγμονώδη κατάσταση η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μόνιμη βλάβη και δυσλειτουργία του αδένα. Συνηθέστερη αιτία της χρόνιας παγκρεατίτιδας είναι η βαριά, επαναλαμβανόμενη κατανάλωση αλκοόλ. Άλλες αιτίες μπορεί να είναι η κυστική ίνωση, κληρονομικές διαταραχές, μακροχρόνια χρήση ορισμένων φαρμάκων και διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα.
Οξεία παγκρεατίτιδα: Ποια συμπτώματα την προδίδουν;
Τα κυριότερα συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας είναι τα ακόλουθα:
- Κοιλιακός πόνος
- Ναυτία ή/και έμετος
- Ευαισθησία στο άγγιγμα της κοιλιάς
- Γρήγορος καρδιακός ρυθμός
- Γρήγορη αναπνοή
- Πυρετός
Διάγνωση οξείας παγκρεατίτιδας
Τα θορυβώδη συμπτώματα της οξείας παγκρεατίτιδας είναι ο βασικότερος λόγος για τον οποίον ο ασθενής οδηγείται στον ιατρό του. Ο ιατρός αφού λάβει το πλήρες ιατρικό ιστορικό και εξετάσει κλινικά τον ασθενή, διενεργεί συγκεκριμένες εξετάσεις αίματος και ούρων και απεικονιστικές εξετάσεις. Εξετάσεις όπως η αξονική και μαγνητική τομογραφία κοιλίας μπορούν να δείξουν αναλυτικά την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το πάγκρεας, τη σοβαρότητα της φλεγμονής και άλλες συνυπάρχουσες ανωμαλίες.
Επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας
Η σοβαρή οξεία παγκρεατίτιδα μπορεί να προκαλέσει επικίνδυνες επιπλοκές, πολλές φορές απειλητικές για τη ζωή του ασθενή. Στις επιπλοκές της οξείας παγκρεατίτιδας συμπεριλαμβάνονται οι εξής:
- Νέκρωση και επιλοίμωξη: όταν η φλεγμονώδης διαδικασία και το οίδημα του παγκρέατος είναι μεγάλες, μπορεί να προκληθεί διαταραχή στην αιμάτωση του οργάνου με συνέπεια νέκρωση σε ένα ή περισσότερα τμήματά του. Η κακή αιματική παροχή αποτελεί αιτία ανάπτυξης μικροβίων και λοίμωξης του οργάνου.
- Ψευδοκύστεις του παγκρέατος: αποτελούν εγκυστωμένες συλλογές υγρού του παγκρέατος, οι οποίες προκαλούνται από τη διαρροή υγρού από τους παγκρεατικούς πόρους πέριξ του οργάνου. Οι κυστικές αυτές συλλογές είναι αιτίες χρονιότητας της φλεγμονής και συνοδεύονται συχνά από ευαισθησία στην κοιλιακή χώρα, απώλεια βάρους και αδυναμία.
- Χρόνια παγκρεατίτιδα: Τα υποτροπιάζοντα επεισόδια οξείας παγκρεατίτιδας μπορούν να οδηγήσουν στη χρόνια μορφή της πάθησης. Η κατάσταση αυτή οδηγεί με την πάροδο του χρόνου στην παραγωγή όλο και λιγότερων ενζύμων και ορμονών από το πάγκρεας, με αποτέλεσμα να προκαλούνται περαιτέρω επιπλοκές.
Πώς θεραπεύεται η οξεία παγκρεατίτιδα;
Η βασική αιτία εμφάνισης της οξείας παγκρεατίτιδας είναι οι πέτρες στη χολή. Ως εκ τούτου, η αντιμετώπιση της χολολιθίασης εξαφανίζει την πιθανότητα πρόκλησης παγκρεατίτιδας. Οι πέτρες στη χολή μπορούν πλέον να αντιμετωπιστούν με τη χρήση ελάχιστα επεμβατικών τεχνικών και συγκεκριμένα της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής. Η επέμβαση έχει σημαντικά πλεονεκτήματα για τον ασθενή, όπως:
- Ελάχιστη απώλεια αίματος
- Ταχύτατη επιστροφή στην καθημερινότητα
- Μικρό χειρουργικό τραύμα
- Μείωση πόνου και επιπλοκών μετά την εγχείρηση
Για εξατομικευμένες πληροφορίες, επικοινωνήστε με τον Γενικό Χειρουργό Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο για να σας καθοδηγήσει σχετικά με την κατάλληλη θεραπεία για εσάς.
