Υπερπαραθυρεοειδισμός

Τι είναι ο υπερπαραθυρεοειδισμός;

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός είναι η πάθηση κατά την οποία ένας ή περισσότεροι παραθυρεοειδείς αδένες υπερλειτουργούν, δημιουργώντας περίσσεια παραγωγής της ορμόνης παραθορμόνης.

Τι είναι οι παραθυρεοειδείς αδένες;

Οι παραθυρεοειδείς αδένες είναι οι αδένες που βρίσκονται πίσω από τον θυρεοειδή αδένα, σε στενή συνήθως επαφή με αυτόν. Το μέγεθος και το σχήμα τους θυμίζει αυτό της φακής. Περίπου το 80% των ανθρώπων έχει 4 τέτοιους αδένες, ενώ το υπόλοιπο 20% έχει είτε 5 ή 6, ή λιγότερους από 4.

Σε ποιους ασθενείς εμφανίζεται συχνότερα ο υπερπαραθυρεοειδισμός;

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός εμφανίζεται συχνότερα στις ηλικίες 50-70 ετών και εάν δεν αντιμετωπιστεί μπορεί να μειώσει το προσδόκιμο επιβίωσης του ασθενούς μέχρι και 5-6 χρόνια.

Αιτίες υπερπαραθυρεοειδισμού

Η πιο συχνή αιτία εμφάνισης του υπερπαραθυρεοειδισμού είναι η καλοήθης, μη καρκινική, διόγκωση σε έναν (συνηθέστερα) από τους αδένες, μία κατάσταση που ονομάζεται αδένωμα. Λιγότερο συχνά η υπερπαραγωγή της παραθορμόνης οφείλεται σε διάχυτη διόγκωση όλων των αδένων (υπερπλασία), ενώ σπάνια η πάθηση οφείλεται σε καρκίνωμα των παραθυρεοειδών αδένων.

Πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Ο πρωτοπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός οφείλεται στην πλειοψηφία των περιπτώσεων στην παρουσία ενός αδενώματος και αφορά το 80% των περιπτώσεων. Η υπερπλασία των αδένων παρατηρείται στο 15-20% των ασθενών, ενώ το ποσοστό του καρκίνου είναι χαμηλότερο από 1%, αν και οι γυναίκες άνω των 50 ετών εμφανίζουν καρκίνο δύο φορές συχνότερα από τους άνδρες.

Δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός

Ο δευτεροπαθής υπερπαραθυρεοειδισμός προκαλείται συνήθως εξαιτίας υπερπλασίας και των τεσσάρων αδένων και αναπτύσσεται δευτερογενώς, ως  αποτέλεσμα συνήθως διαταραχής του μεταβολισμού του ασβεστίου επί χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας.  Σπανιότατα, επί εδάφους υπερπλασίας των αδένων, κάποιος αδένας μπορεί να αυτονομηθεί με τη συνακόλουθη εμφάνιση του λεγόμενου τριτογενούς υπερπαραθυρεοειδισμού.

Συμπτώματα υπερπαραθυρεοειδισμού

Ο υπερπαραθυρεοειδισμός για αρκετό χρονικό διάστημα μπορεί να μην παρουσιάζει συμπτώματα ή να δημιουργεί συμπτωματολογία που να αποδίδεται σε άλλα αίτια, όπως π.χ. ένας κωλικός νεφρού εξαιτίας της προκαλούμενης νεφρολιθίασης. Μισοί από τους ασθενείς δεν παρατηρούν καθόλου συμπτώματα, ακόμη και για χρόνια. Μερικά από τα συνηθέστερα συμπτώματα είναι:

-νεφρολιθίαση (πέτρα στο νεφρό)

-εύκολη κόπωση

-οστεοπόρωση

-δυσκοιλιότητα

-δυσπεψία, κοιλιακός πόνος

-συχνοουρία και αυξημένη δίψα (εξαιτίας της αύξησης του ασβεστίου)

Διάγνωση υπερπαραθυρεοειδισμού

Η διάγνωση του υπερπαραθυρεοειδισμού πραγματοποιείται συνηθέστερα με την αναγνώριση αυξημένων επιπέδων ασβεστίου και υψηλής τιμής παραθορμόνης σε αιματολογικές εξετάσεις. Συνυπάρχουν συνήθως χαμηλά επίπεδα φωσφόρου.

Χειρουργική αντιμετώπιση υπερπαραθυρεοεδισμού

Η εγχείρηση αποτελεί τη μόνη οριστική θεραπεία επί πρωτοπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού. Η χειρουργική εξαίρεση προσφέρει άμεση ίαση, υποχώρηση των συμπτωμάτων της νόσου και ομαλοποίηση της ποιότητας ζωής. Επιπρόσθετα,  προλαμβάνονται απώτερες επιπλοκές της νόσου, όπως η οστεοπόρωση, η νεφρολιθίαση και η καρδιακή ανεπάρκεια.

Η σύγχρονη χειρουργική προσπέλαση διενεργείται με ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (τομή λίγων χιλιοστών) με άμεση στόχευση στον διογκωμένο αδένα. Η δραστική πτώση της τιμής της παραθορμόνης (> 50%), εντός 10-20 λεπτών μετά την αφαίρεση του αδενώματος, επιβεβαιώνει την επιτυχία της επέμβασης.

Σε περιπτώσεις διάχυτης υπερπλασίας όλων των παραθυρεοειδών αδένων, ή επί δευτεροπαθούς υπερπαραθυρεοειδισμού, η χειρουργική αντιμετώπιση περιλαμβάνει την σχεδόν ολική αφαίρεση (90%)των παραθυρεοειδών αδένων και την αυτομεταμόσχευση 50-70γρ. παραθυρεοειδικού ιστού στο αντιβράχιο.

Στις σπάνιες περιπτώσεις παραθυρεοειδικού καρκινώματος, είναι αναγκαία η διενέργεια ριζικής ογκολογικής αφαίρεσης.

Πλεονεκτήματα ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής αντιμετώπισης παθήσεων των παραθυρεοειδών αδένων

-Απουσία πόνου

-Οριστική θεραπεία

-Αποφυγή διεγχειρητικών επιπλοκών από τα λαρυγγικά νεύρα

-Άριστο αισθητικό αποτέλεσμα

-Αποφυγή απώτερων επιπλοκών του υπερπαραθυρεοειδισμού, όπως:

• οστεοπόρωση
• νεφρολιθίαση
• αρρυθμίες
• καρδιακή ανεπάρκεια
• θνητότητα

Αν υποφέρετε από επανειλημμένα επεισόδια κωλικών νεφρού λόγω λίθων, ενδεχόμενα να έχετε αυξημένα επίπεδα ασβεστίου αίματος επί εδάφους  υπερπαραθυρεοειδισμού. Συμβουλευτείτε άμεσα τον εξειδικευμένο γενικό χειρουργό, Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο, για μία εξατομικευμένη διάγνωση και θεραπεία.