Ο Καρκίνος Παχέος Εντέρου αποτελεί τη 2η αιτία θανάτου από καρκίνο μετά τον καρκίνο του πνεύμονα. Στις ανεπτυγμένες χώρες, ο κίνδυνος ενός ενήλικα να αναπτύξει καρκίνο παχέος εντέρου είναι 6%. Το 90% των περιπτώσεων παρουσιάζονται σε ηλικίες άνω των 50 και λίγο συχνότερα σε άνδρες.
Ο καρκίνος του παχέος εντέρου είναι νόσος που μπορεί να προληφθεί. Σήμερα γνωρίζουμε αρκετές πτυχές της παθογένεσής του και παράγοντες που επηρεάζουν την ανάπτυξή του. Επίσης, υπάρχουν αρκετά αποτελεσματικά εργαλεία πρώιμης διάγνωσης. Το πλέον σημαντικό με τον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι ότι εάν διαγνωσθεί έγκαιρα μπορεί να αντιμετωπισθεί ριζικά, δηλαδή να επιτύχουμε ίαση του ασθενούς.
Τι προκαλεί τον καρκίνο του παχέος εντέρου;
Πριν εκδηλωθεί ένας καρκίνος, συχνά παρατηρούνται αλλαγές στο βλεννογόνο του παχέος εντέρου με την ανάπτυξη ενός πολύποδα. Κατά πλειοψηφία η εμφάνιση του καρκίνου παχέος εντέρου αποτελεί την πορεία κακοήθους εξέλιξης ενός προϋπάρχοντος καλοήθους πολύποδα, οπότε η αφαίρεση του πολύποδα μπορεί να προλάβει την εξέλιξή του σε καρκίνο.
Τα αίτια του καρκίνου του παχέος εντέρου δεν είναι ακόμα πλήρως γνωστά. Παρόλα αυτά, μεγάλες διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου αυξάνουν τις πιθανότητες ενός ατόμου να εμφανίσει καρκίνο.
Ποιοι είναι οι παράγοντες κινδύνου για ανάπτυξη καρκίνου του παχέος εντέρου
- Ηλικία. Η πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου αυξάνει με την ηλικία. Παρά το ότι σπάνια παρουσιάζεται και σε νέα άτομα, 9 στους 10 πάσχοντες είναι άνω των 50 ετών.
- Διατροφή. Η κατανάλωση κόκκινου κρέατος αυξάνει την πιθανότητα ανάπτυξης καρκίνου του παχέος εντέρου. Πιθανότατα ευθύνονται το ζωικό λίπος ή/και καρκινογόνα που παράγονται κατά το μαγείρεμα ζωικών πρωτεϊνών. Παράλληλα παρατηρήθηκε μια προστατευτική ιδιότητα των φυτικών ινών, όπως και των λαχανικών και των φρούτων. Το φυλλικό οξύ που ανευρίσκεται στα πράσινα λαχανικά και σε πολυβιταμινούχα σκευάσματα δρά προστατευτικά.
- Πολύποδες. Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι καλοήθεις όγκοι που προβάλλουν στον αυλό του εντέρου και θεωρούνται προ-καρκινωματώδεις, μπορούν δηλαδή να εξαλλαχθούν σε καρκίνο.
- Βεβαρημένο ιστορικό. Όταν υπάρχουν συγγενείς 1ου βαθμού που έχουν καρκίνο του παχέος εντέρου τότε η πιθανότητα εμφάνισης είναι τριπλάσια. Επίσης οι γυναίκες με ιστορικό καρκίνου του μαστού, μήτρας ή ωοθηκών εμφανίζουν αυξημένο ποσοστό ανάπτυξης καρκίνου παχέος εντέρου.
- Κάπνισμα
- Παχυσαρκία
Ποια είναι τα συμπτώματα που μπορεί να υποδηλώνουν την ύπαρξη καρκίνου παχέος εντέρου;
- Αίμα στα κόπρανα (που συχνά αποδίδεται λανθασμένα σε συνυπάρχουσες αιμορροΐδες)
- Ανεξήγητη διάρροια ή δυσκοιλιότητα ή το αίσθημα ότι το έντερο δεν κενώνεται πλήρως
- Η αλλαγή των συνηθειών του εντέρου, δηλαδή κάποιος που παρουσίαζε δυσκοιλιότητα εμφανίζει τώρα συχνές διάρροιες ή το αντίστροφο
- Γενικά κοιλιακά συμπτώματα, όπως πόνος, πολλά αέρια, τυμπανισμός
- Αναιμία (προκαλεί αδυναμία και εύκολη κόπωση)
- Απώλεια βάρους
Πως διαγιγνώσκεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου πρώιμα;
Είναι αναγκαία η διενέργεια κολονοσκόπησης σε ηλικία 50 ετών σε όλους, ανεξαρτήτως ατομικού ή οικογενειακού ιστορικού.
Άτομα με ιστορικό καρκίνου παχέος εντέρου στην οικογένεια πρέπει να υποβληθούν σε προληπτικό έλεγχο σε ηλικία τουλάχιστον δέκα χρόνια μικρότερη από την ηλικία εμφάνισης του καρκίνου στο μέλος που έπασχε.
Η εμφάνιση αίματος στις κενώσεις, ξαφνικής αλλαγής στις συνήθειες του εντέρου ή ανεξήγητης αναιμίας απαιτεί άμεση εξέταση από ειδικό ιατρό (γαστρεντερολόγο).
Πως αντιμετωπίζεται ο καρκίνος του παχέος εντέρου;
Η αντιμετώπιση εξαρτάται από το μέγεθος, την εντόπιση και την έκταση του όγκου, από τις τυχόν επιπλοκές που έχει προκαλέσει και από τη γενική κατάσταση του ασθενούς. Απαιτείται η συνεργασία ομάδας ιατρών όπως χειρουργού, γαστρεντερολόγου και ογκολόγου ώστε να ακολουθηθεί μια ή συνδυασμός περισσοτέρων θεραπευτικών επιλογών.
Η χειρουργική θεραπεία είναι η μοναδική ελπίδα ίασης του καρκίνου του παχέος εντέρου και περιλαμβάνει την αφαίρεση του τμήματος του παχέος εντέρου που φέρει τον όγκο καθώς και των περιοχικών λεμφαδένων. Η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση του καρκίνου του παχέος εντέρου είναι η πλέον τεκμηριωμένα αποτελεσματική και ασφαλής χειρουργική θεραπεία.
Ανάλογα με το στάδιο της νόσου και τα ευρήματα της βιοψίας μετά το χειρουργείο, ενδεχόμενα να απαιτηθεί συμπληρωματική χημειοθεραπεία. Χημειοθεραπεία είναι η χρήση φαρμάκων που εξολοθρεύουν τα καρκινικά κύτταρα όπου και αν βρίσκονται στον οργανισμό. Τα φάρμακα δίνονται από τη φλεβική οδό.
