Ο οισοφάγος Barrett είναι μία σοβαρή παθολογική κατάσταση που δημιουργείται στο κατώτερο τμήμα του οισοφάγου, αποτελώντας μία από τις πιο σοβαρές επιπλοκές της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης. Χρήζει άμεσης αναστροφής της εξέλιξής του καθώς συνδέεται με την ανάπτυξη καρκίνου του οισοφάγου.
Τι είναι ο οισοφάγος Barrett ;
Ο οισοφάγος Barrett χαρακτηρίζεται από τροποποίηση των κυττάρων που καλύπτουν το επιθήλιο (εσωτερική επικάλυψη) του οισοφάγου. Ο οισοφάγος είναι ένας σωλήνας που μεταφέρει την τροφή προς το στομάχι. Φυσιολογικά, καλύπτεται από επιθήλιο που απαρτίζεται από πλακώδη κύτταρα. Η αλλαγή των κυττάρων του οισοφάγου (μεταπλασία) σε κύτταρα άλλου είδους (κυλινδρικής μορφής), προκαλεί την εμφάνιση του οισοφάγου Barrett. Τα κύτταρα κυλινδρικής μορφής εντοπίζονται συχνότερα στο έντερο και η αιτία αυτής της αλλαγής είναι η μακροχρόνια έκθεση του οισοφάγου σε όξινο περιβάλλον. Έτσι, η κυτταρική αλλαγή (μεταπλασία) στο επιθήλιο του οισοφάγου αποτελεί παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης καρκίνου του οισοφάγου.
Πώς προκαλείται ο οισοφάγος Barrett ;
O οισοφάγος Barrett προκαλείται λόγω του χρόνιου ερεθισμού και χρόνιας έκθεσης του οισοφάγου στα όξινα υγρά του στομάχου. Συγκεκριμένα, η μεταπλασία των κυττάρων του κατώτατου τμήματος του οισοφάγου είναι αποτέλεσμα της παλινδρόμησης του γαστρικού οξέος από το στομάχι προς τον οισοφάγο. Δεδομένου ότι ο οισοφάγος δεν έχει προστατευτικούς μηχανισμούς απέναντι στη δράση του γαστρικού οξέος, η παρατεταμένη έκθεσή του σε αυτά προκαλεί τις αλλοιώσεις του οισοφάγου Barrett.
Τα άτομα που πάσχουν από γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης της πάθησης. Ασθενείς με χρόνια παλινδρόμηση παρουσιάζουν 6 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης οισοφάγου Barrett. Ο οισοφάγος Barrett έχει επίσης συνδεθεί με :
- Παχυσαρκία : Η παρουσία αυξημένου σπλαχνικού λίπους μεταβάλλει τα επίπεδα ορμονών του λιπώδους ιστού που επάγουν την εμφάνιση του μεταπλαστικού επιθηλίου του οισοφάγου Barrett.
- Διαφραγματοκήλη : Η προβολή του στομάχου εντός του θώρακα θεωρείται παράγοντας κινδύνου για την πρόκληση της πάθησης, κυρίως λόγω της δυσλειτουργίας του κατώτερου οισοφαγικού σφιγκτήρα και της επακόλουθης γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης.
- Κάπνισμα : Οι χρόνιοι καπνιστές έχουν 44% μεγαλύτερες πιθανότητες να εμφανίσουν την πάθηση
- Γενετικοί παράγοντες : Η πάθηση συσχετίζεται με θετικό οικογενειακό ιστορικό, ενώ εμφανίζεται συχνότερα στους άνδρες
- Ηλικία : Εντοπίζεται συχνότερα σε άτομα άνω των 55 ετών
Ποια συμπτώματα προκαλεί ;
Ο οισοφάγος Barrett δεν προκαλεί συγκεκριμένα συμπτώματα. Πρόκειται για ύπουλη πάθηση όπου τα συμπτώματα που κυριαρχούν είναι αυτά της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης :
- κάψιμο πίσω από το στήθος
- ναυτία
- καούρα
- ερυγές
- αναγωγή υγρών (πικρή γεύση)
και σε πιο προχωρημένα στάδια, τα συμπτώματα είναι εντονότερα και αφορούν εξωοισοφαγικές εκδηλώσεις, όπως :
- παρατεταμένα επεισόδια βρογχίτιδας
- χρόνιος βήχας
- πονόλαιμος
- άσθμα
- βραχνάδα στη φωνή
Γιατί ο οισοφάγος Barrett θεωρείται επικίνδυνος;
Η παρουσία εκτεταμένης νόσου θεωρείται επικίνδυνη λόγω της βαθμιαίας εξέλιξης σε δυσπλασία και τελικά καρκινογένεση. Η νόσος Barrett εξελίσσεται σε 5 στάδια, συχνά όχι τόσο διακριτά. Το 1ο στάδιο αποτελεί την παρουσία της μεταπλασίας, ενώ από το 2ο στάδιο ξεκινά η χαμηλού τύπου δυσπλασία, ακολούθως η μετρίου και υψηλού τύπου δυσπλασία και το τελικό στάδιο το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου. Η ανεπιτυχής αντιμετώπιση των βλαπτικών επιδράσεων της γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, ιδίως επί ανάπτυξης οισοφάγου Barrett, αποτελεί ιδιαίτερο παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση καρκίνου του οισοφάγου.
Πώς μπορεί να διαγνωστεί;
Η διάγνωση του οισοφάγου Barrett επιβεβαιώνεται με τη διενέργεια ενδοσκόπησης και τη λήψη βιοψιών από την περιοχή του οισοφάγου με τα χαρακτηριστικά ενδοσκοπικά ευρήματα του μεταπλαστικού επιθηλίου
Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί ο οισοφάγος Barrett ;
Η καλύτερη αντιμετώπιση του οισοφάγου Barrett είναι η πρόληψη για την αποφυγή εμφάνισής του. Ως εκ τούτου, είναι κεφαλαιώδους σημασίας η έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου. Η χειρουργική αντιμετώπιση επί σοβαρής παλινδρόμησης και οισοφαγίτιδας αποτελεί τη βέλτιστη επιλογή. Η αποκατάσταση του αντιπαλινδρομικού μηχανισμού μέσω της διενέργειας επέμβασης κάποιου τύπου θολοπλαστικής προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα στον έλεγχο της παλινδρόμησης. Η θολοπλαστική κατά Nissen είναι η πιο συχνά διενεργούμενη αντιπαλινδρομική επέμβαση και αποβλέπει στην αναχαίτιση της έκθεσης του οισοφάγου στα όξινα υγρά του στομάχου. Η θολοπλαστική πραγματοποιείται λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά, με την ρομποτική προσέγγιση να παρουσιάζει εξαιρετικά πλεονεκτήματα.
Σε περίπτωση εμφάνισης δυσπλασίας επί οισοφάγου Barrett είναι αναγκαία η συχνή ενδοσκοπική παρακολούθηση του ασθενούς και λήψη βιοψιών, ενώ σε υψηλόβαθμη δυσπλασία απαιτούνται ειδικές ενδοσκοπικές παρεμβάσεις. Σε περιπτώσεις ανάπτυξης δυσπλασίας υψηλού βαθμού με εστίες αδενοκαρκινώματος του οισοφάγου, είναι απαραίτητη η οισοφαγεκτομή. Η οισοφαγεκτομή είναι η χειρουργική επέμβαση αφαίρεσης ολόκληρου του οισοφάγου ή τμήματος του και πρέπει να εκτελείται από ένα εξειδικευμένο χειρουργό ανώτερου πεπτικού συστήματος.
Ο οισοφάγος Barrett αποτελεί μια σοβαρή επιπλοκή της γαστροισοφαγικής παλινδρόμησης. Είναι εξαιρετικής σημασίας η πρόληψη εμφάνισής του με την έγκαιρη και αποτελεσματική αντιμετώπιση της γαστροοισοφαγικής παλινδρομικής νόσου. Ο Δρ. Χαράλαμπος Σπυρόπουλος είναι έμπειρος χειρουργός του ανώτερου πεπτικού συστήματος, με πιστοποίηση στην προηγμένη λαπαροσκοπική και ρομποτική χειρουργική. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί του για να αντιμετωπίσει με ασφάλεια το πρόβλημα σας.