Πότε και πώς αντιμετωπίζονται χειρουργικά οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης («χολής»)
Οι παθήσεις της χοληδόχου κύστης και των χοληφόρων («παθήσεις χολής») αποτελούν από τις πιο συχνές χειρουργικές παθήσεις, με συχνή εμφάνιση πια και σε νεαρές ηλικίες. Κατανοώντας τη λειτουργία της χολής αλλά και των προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν, όταν αυτή διαταράσσεται, μπορείτε να αντιληφθείτε την αναγκαιότητα για άμεση θεραπεία από τον ειδικό χειρουργό, όταν αυτή κρίνεται απαραίτητη.
Ο Γενικός Χειρουργός Χαράλαμπος Σπυρόπουλος, με πολυετή εμπειρία στην ελάχιστα επεμβατική χειρουργική, εκτελεί λαπαροσκοπικά κάθε επέμβαση χολοκυστεκτομής, με απόλυτη ασφάλεια και αποτελεσματικότητα. Το ποσοστό της μετατροπής από λαπαροσκοπική τεχνική σε ανοιχτή επέμβαση δεν ξεπερνά, ανάμεσα σε χιλιάδες περιστατικά (κάθε βαρύτητας) που έχει διενεργήσει, το 0,001%, γεγονός που καθιστά εξασφαλισμένη την ασφαλή λαπαροσκοπική τεχνική.
Τι είναι όμως η χολή;
Η χολή είναι ένα υγρό που βοηθάει στην πέψη των τροφών και παράγεται στο συκώτι (ήπαρ). Μέσω πολύ λεπτών σωληναρίων (χοληφόρο σύστημα), η χολή συγκεντρώνεται και αποθηκεύεται στη χοληδόχο κύστη, ένα όργανο σαν αχλάδι που βρίσκεται στην κάτω επιφάνεια του ήπατος.
Μετά από κάθε γεύμα, ιδίως όταν αυτό περιέχει αρκετό λίπος, η χοληδόχος κύστη συσπάται και προωθεί, μέσω ενός σωληναρίου με το οποίο συνδέεται και λέγεται χοληδόχος πόρος, τη χολή στο λεπτό έντερο ώστε να αναμιχθεί με το υγρό που παράγεται από το πάγκρεας και να δημιουργηθεί ο «χυμός» που είναι αναγκαίος για την πέψη των τροφών. Η χοληδόχος κύστη είναι αυτή που, στην καθημερινότητα, αναφέρεται σαν «χολή» και είναι αυτό το όργανο που αφαιρούμε στη λαπαροσκοπική επέμβαση της χολοκυστεκτομής.
Χολολιθίαση. Η πιο συχνή πάθηση της χοληδόχου κύστης
Η πιο συχνή πάθηση της χοληδόχου κύστης είναι η χολολιθίαση («πέτρες στη χολή»). Όταν η χολή καθιζάνει μέσα στη χοληδόχο κύστη και αλλάζει (λόγω διατροφής) η σύστασή της, ενδέχεται να σχηματιστούν πέτρες (λίθοι). Ο υπερκορεσμός της χολής σε χοληστερόλη, αποτελεί τον πιο σημαντικό παράγοντα δημιουργίας χολολίθων. Η νόσος προσβάλλει σε τετραπλάσια συχνότητα της γυναίκες ενώ η λήψη ορμονών (αντισυλληπτικά χάπια – οιστρογόνα) και η εγκυμοσύνη, αυξάνουν ακόμη περισσότερο τη συχνότητα της νόσου. Η παχυσαρκία και η δίαιτα πλούσια σε υδατάνθρακες και λιπαρά και πτωχή σε φυτικές ίνες, είναι επίσης παράγοντες που τριπλασιάζουν τον κίνδυνο χολολιθιάσεως. Η παρουσία λίθων στη χοληδόχο κύστη, ευθύνεται για μια σειρά από παθολογικές καταστάσεις:
- Κωλικός χοληφόρων. Οξύς πόνος στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς από πέτρα που έχει σφηνώσει παροδικά στο στόμιο της χοληδόχου κύστης. Συνήθως υποχωρεί αυτόματα ή με απλά αναλγητικά.
- Οξεία χολοκυστίτιδα. Φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, συνήθως λόγω συνεχούς απόφραξης του οργάνου από πέτρα, η οποία προκαλεί έντονο πόνο στο δεξιό άνω μέρος της κοιλιάς και πυρετό. Απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο και χειρουργική αντιμετώπιση σε έκτακτη βάση (αφαίρεση της χοληδόχου κύστης)
- Χοληδοχολιθίαση. Είσοδος των λίθων από τη χοληδόχο κύστη στο χοληδόχο πόρο («χοληφόρα σωληνάκια») με αποτέλεσμα δυνητικά επικίνδυνες επιπλοκές:
- Αποφρακτικός ίκτερος. Μία πέτρα περνά από τη χοληδόχο κύστη στο σωληνάριο που μεταφέρει τη χολή στο έντερο (χοληδόχο πόρο), με αποτέλεσμα να προκαλείται έντονο «κιτρίνισμα» του ασθενούς (αποφρακτικός ίκτερος). Απαιτείται νοσηλεία στο νοσοκομείο μέχρι να υποχωρήσει ο ίκτερος και στη συνέχεια πρέπει να διενεργηθεί χολοκυστεκτομή. Διενεργείται πάντα μία ειδική μαγνητική τομογραφία της περιοχής (MRCP) και εάν δεν υποχωρήσει ο ίκτερος, τότε ο ασθενής υποβάλλεται αρχικά σε μία ειδική επεμβατική μέθοδο που λέγεται ERCP και μετά σε χειρουργική επέμβαση.
- Χολαγγειίτιδα. Φλεγμονή στα σωληνάρια της χολής (χοληφόρο σύστημα) με αποτέλεσμα έντονο κιτρίνισμα του ασθενούς (ίκτερος), πόνος και υψηλότατος πυρετός. Απαιτείται άμεση νοσηλεία στο νοσοκομείο και πιθανά διενέργεια ενδοσκοπικής αποσυμφόρησης του χοληφόρου συστήματος (ERCP).
- Παγκρεατίτιδα. Αποφράσσεται το σωληνάκι του παγκρέατος (παγκρεατικός πόρος) από χολόλιθο (λόγω κοινής συμβολής με το χοληδόχο πόρο) και προκαλείται φλεγμονή στο πάγκρεας, που εκδηλώνεται αρχικά με έντονο πόνο και εμέτους. Είναι μια κατάσταση που μπορεί να είναι από πολύ ήπια έως και ιδιαίτερα σοβαρή, απαιτεί νοσηλεία στο νοσοκομείο και ενίοτε εντατική ιατρική παρακολούθηση και φροντίδα.
Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τις παραπάνω παθήσεις χολής επικοινωνήστε με το Γενικό Χειρουργό Δρ. Χαράλαμπο Σπυρόπουλο στους αριθμούς:
210 68 33 193 & 6944 452 148
Ποια άτομα εμφανίζουν συχνότερα λίθους στη χοληδόχο κύστη;
Οι παράγοντες που σχετίζονται με αυξημένη συχνότητα χολολιθίασης είναι κυρίως οι ακόλουθοι:
- Ηλικία. Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο πιθανό να εμφανίσουν χολολιθίαση, αν και η νόσος τελευταία εμφανίζει στροφή και σε νεότερους ασθενείς. Στην Ελλάδα, το ποσοστό αυτό κυμαίνεται στο 5-6% των ενηλίκων άνω των 40 ετών.
- Παχυσαρκία. Οι άνθρωποι που είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν πέτρες στη χολή.
- Υψηλή χοληστερόλη. Οι χολόλιθοι εμφανίζονται λόγω της αυξημένου ποσοστού χοληστερόλης στη σύσταση της χολής. Επομένως, άνθρωποι με αυξημένη χοληστερόλη έχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να εμφανίσουν χολολιθίαση.
- Εγκυμοσύνη. Οι γυναίκες, κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχουν υψηλές πιθανότητες να εμφανίσουν χολολιθίαση, ειδικότερα όταν δεν ακολουθούν ισορροπημένη διατροφή. Τα επεισόδια μάλιστα κωλικών η και φλεγμονών της χοληδόχου κύστης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι συχνά και απαιτούν ειδική αντιμετώπιση από εξειδικευμένο χειρουργό, σε συνεργασία με το γυναικολόγο.
- Απότομη απώλεια βάρους. Η απότομη απώλεια βάρους αυξάνει τον κίνδυνο χολολιθίασης.
Πέτρες στη χολή (χολολιθίαση) – υπάρχουν συμπτώματα;
Πολύ συχνά, η πάθηση είναι σιωπηρή (ασυμπτωματική) και ο ασθενής ανακαλύπτει τυχαία την ύπαρξή της, συνήθως μετά από κάποιο υπερηχογράφημα κοιλίας, για άλλη αιτία. Ενίοτε, διάφορα συμπτώματα στα οποία συνήθως δεν δίνουμε σημασία, όπως δυσπεψία, πόνος στην περιοχή του στομάχου ή πόνος στη ράχη, μπορεί να οφείλονται στην παρουσία λίθων στη χοληδόχο κύστη.
Τα συμπτώματα, λοιπόν, που μπορεί να προκαλέσουν οι χολόλιθοι σε έναν ασθενή και πρέπει να τον οδηγήσουν άμεσα στον γιατρό είναι τα ακόλουθα:
- Πόνος στο άνω μέρος της κοιλιάς
- Ναυτία ή εμετός
- Επαναλαμβανόμενα επεισόδια δυσπεψίας
και σε πιο σοβαρές περιπτώσεις
Είναι πολύ σημαντικό, όταν ο ασθενής παρουσιάσει κάποια από τα ανωτέρω συμπτώματα να συμβουλευτεί τον γιατρό του, ώστε να γίνει έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία για να προληφθεί η εξέλιξη της πάθησης και η εμφάνιση επιπλοκών.
Πως διαπιστώνεται η πάθηση στη χοληδόχο κύστη;
Εκτός από το ιστορικό του ασθενούς και την κλινική του εξέταση που θα γίνει από τον έμπειρο χειρουργό, η πιο χρήσιμη διαγνωστική εξέταση είναι το υπερηχογράφημα. Το υπερηχογράφημα είναι μια φθηνή και ανώδυνη εξέταση που δίνει τις πιο σημαντικές πληροφορίες για τις παθήσεις της χολής. Σε ειδικές περιπτώσεις, ιδιαίτερα χρήσιμες μπορεί να αποδειχθούν η αξονική τομογραφία, η μαγνητική χολαγγειογραφία (MRCP) και η ενδοσκοπική ανάστροφη χολαγγειο-παγκρεατογραφία (ERCP).
Ποια είναι η θεραπεία της χολολιθίασης;
Το μέγεθος των χολολίθων δεν αποκλείει τη χειρουργική αντιμετώπιση, καθώς οι μεν μεγάλες πέτρες μπορούν πιο εύκολα να αποφράξουν τη χοληδόχο κύστη και να προκαλέσουν φλεγμονή (χολοκυστίτιδα), οι δε μικρότεροι λίθοι μπορούν να εισέλθουν στα χοληφόρα σωληνάρια και να προκαλέσουν μία σειρά από επιπλοκές. Η δίαιτα χαμηλή σε λίπος μπορεί να περιορίσει λίγο την πιθανότητα εμφάνισης συμπτωμάτων για κάποιο χρονικό διάστημα, ωστόσο τα ποσοστά επιτυχίας είναι περιορισμένα και βραχυπρόθεσμα. Τα συμπτώματα τελικά θα επανέλθουν εκτός και εάν διενεργηθεί οριστική αντιμετώπιση, που δεν είναι άλλη από την αφαίρεση της χοληδόχου κύστης. Στις μέρες μας το χειρουργείο χολής (χολοκυστεκτομή) γίνεται σχεδόν πάντα λαπαροσκοπικά (λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή).
Τι είναι η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή;
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή αποτελεί μια απόλυτα ασφαλή επέμβαση, σε συνάρτηση φυσικά με την εμπειρία και την εξειδίκευση του γενικού χειρουργού που την αναλαμβάνει. Η λαπαροσκοπική τεχνική είναι απόλυτα ασφαλής και εφαρμόσιμη ακόμη και σε βαριές φλεγμονές της χοληδόχου κύστης ή ακόμη και σε βαρέως πάσχοντες ασθενείς, καθώς σε αυτούς τους «εύθραυστους» ασθενείς είναι ακόμη περισσότερο εμφανή τα ευεργετικά αποτελέσματα της ελάχιστα επεμβατικής χειρουργικής.
Επικοινωνήστε με τον Ιατρό στους αριθμούς:
210 68 33 193 & 6944 452 148
Ποια είναι τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής;
Η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή, πρόσφατα με τη χρήση mini λαπαροσκοπικών εργαλείων, επιλέγεται από τον έμπειρο χειρουργό Χ. Σπυρόπουλο, καθώς συνοδεύεται από:
- Ελάχιστο χειρουργικό τραύμα
- Μηδαμινή απώλεια αίματος
- Σύντομη νοσηλεία στο νοσοκομείο
- Γρήγορη ανάρρωση
- Ταχεία επάνοδο στην καθημερινότητα
- Ελάχιστο πόνο
- Απουσία λοιμωδών επιπλοκών (διαπύηση) από το χειρουργικό τραύμα
- Σχεδόν απούσες αναπνευστικές και καρδιαγγειακές επιπλοκές
Λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή
Για τη λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή δεν απαιτείται κάποια ιδιαίτερη προετοιμασία. Συνήθως αρκεί ένα ελαφρύ γεύμα το προηγούμενο βράδυ και νηστεία την ημέρα του χειρουργείου, σύμφωνα με τις οδηγίες του αναισθησιολόγου. Η επέμβαση πραγματοποιείται με γενική αναισθησία. Μετά το χειρουργείο, η πλειονότητα των ασθενών δεν έχει έντονο πόνο· μπορεί να αισθανθεί μόνο ένα ήπιο βάρος ή ενόχληση κυρίως στην περιοχή του ομφαλού, που υποχωρεί εύκολα με απλά παυσίπονα.
Η κινητοποίηση ξεκινά λίγες ώρες μετά την επέμβαση: περίπου 2–3 ώρες αργότερα ο ασθενής σηκώνεται, περπατά, λαμβάνει ελαφρά τροφή και συνήθως παίρνει εξιτήριο την ίδια ή την επόμενη ημέρα. Η επιστροφή στις καθημερινές δραστηριότητες (εργασία γραφείου, οδήγηση, οικιακές δουλειές, περπάτημα) γίνεται γρήγορα, συχνά μέσα σε 1–2 ημέρες, ενώ η πλήρης επάνοδος σε πιο έντονη άσκηση και αθλητικές δραστηριότητες επιτρέπεται σταδιακά, κατά κανόνα μετά από περίπου μία εβδομάδα, ανάλογα με την πορεία κάθε ασθενούς και τις οδηγίες του χειρουργού.
Γιατί να επιλέξετε τον Γενικό Χειρουργό Χαράλαμπο Σπυρόπουλο;
Ο Γενικός Χειρουργός Χαράλαμπος Σπυρόπουλος έχει διενεργήσει μεγάλο αριθμό επεμβάσεων λαπαροσκοπικής χολοκυστεκτομής σε τακτική και επείγουσα βάση, σε άτομα ηλικίας εύρους από 15 έως 95 ετών, σε άψογη συνεργασία με την έμπειρη αναισθησιολογική και γαστρεντερολογική ομάδα ιατρών με τους οποίους συνεργάζεται, προσφέροντας στους ασθενείς αποτελεσματική και ασφαλή θεραπεία.
Συχνές Ερωτήσεις
Με τον όρο «παθήσεις χολής» συνήθως εννοούμε προβλήματα της χοληδόχου κύστης και των χοληφόρων: χολολιθίαση (πέτρες), οξεία, χρόνια χολοκυστίτιδα, χοληδοχολιθίαση, χολαγγειίτιδα, παγκρεατίτιδα από πέτρα, πολυπόδες ή σπανιότερα νεοπλάσματα. Οι πιο συχνές αιτίες είναι οι πέτρες στη χολή.
Το κλασικό σύμπτωμα είναι ο κωλικός χοληφόρων: έντονος πόνος στο δεξιό πάνω μέρος της κοιλιάς ή στο «στομάχι», συχνά μετά από λιπαρό γεύμα, που μπορεί να αντανακλά στην πλάτη ή ωμοπλάτη και να συνοδεύεται από ναυτία. Οι πέτρες μπορεί όμως να είναι και «σιωπηλές» χωρίς συμπτώματα.
Όχι πάντα. Για τις ασυμπτωματικές πέτρες συνήθως δεν προτείνεται προληπτική αφαίρεση, γιατί ο κίνδυνος επιπλοκών είναι χαμηλός. Εξαιρέσεις μπορεί να υπάρχουν (π.χ. πολύ μεγάλες πέτρες >3cm, ειδικές συννοσηρότητες, συγγενείς αιμολυτικές αναιμίες κ.ά.). Η απόφαση είναι εξατομικευμένη.
Όταν προκαλούν συμπτώματα ή επιπλοκές. Δηλαδή μετά από επεισόδια κωλικού χοληφόρων, οξείας χολοκυστίτιδας, χοληδοχολιθίασης, χολαγγειίτιδας ή παγκρεατίτιδας από πέτρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή είναι η οριστική θεραπεία.
Είναι φλεγμονή της χοληδόχου κύστης, συνήθως επειδή μια πέτρα «φράζει» τον κυστικό πόρο. Συμπτώματα: επίμονος πόνος στο δεξιό άνω τεταρτημόριο που δεν περνά, πυρετός, ευαισθησία στην πίεση. Χρειάζεται άμεση ιατρική εκτίμηση και συχνά επείγουσα ή πρώιμη χολοκυστεκτομή.
Σημαίνει ότι πέτρα πέρασε από τη χοληδόχο κύστη στο κεντρικό χοληφόρο. Μπορεί να προκαλέσει ίκτερο (κιτρίνισμα), χολαγγειίτιδα ή παγκρεατίτιδα. Συνήθως χρειάζεται έλεγχος με MRCP και, αν επιβεβαιωθεί/επιμένει η απόφραξη, καθαρισμός με ERCP πριν ή σε συνδυασμό με το χειρουργείο.
- MRCP: ειδική μαγνητική χολαγγειογραφία που απεικονίζει μη επεμβατικά τα χοληφόρα.
- ERCP: ενδοσκοπική πράξη που διαγιγνώσκει και αφαιρεί πέτρες από τον χοληδόχο πόρο.
Χρησιμοποιούνται όταν υπάρχει υποψία χοληδοχολιθίασης ή ίκτερου.
Οι περισσότεροι πολύποδες είναι καλοήθεις. Ωστόσο, όταν ο πολύποδας είναι ≥10 mm, ή αυξάνεται γρήγορα, ή συνυπάρχουν παράγοντες κινδύνου, συνιστάται χολοκυστεκτομή λόγω αυξημένου κινδύνου κακοήθειας. Οι μικρότεροι συνήθως παρακολουθούνται με υπερηχογράφημα.
Η δίαιτα χαμηλών λιπαρών μπορεί να μειώσει προσωρινά τα επεισόδια, αλλά δεν εξαφανίζει τις πέτρες. Οι θεραπείες διάλυσης έχουν περιορισμένη ένδειξη και αποτελεσματικότητα. Σε συμπτωματική χολολιθίαση η οριστική λύση είναι η αφαίρεση της χοληδόχου κύστης.
Μέχρι να αντιμετωπιστεί οριστικά το πρόβλημα, βοηθά μια ήπια υπολιπιδαιμική διατροφή: αποφυγή τηγανητών, πολύ λιπαρών, βαριών γευμάτων και μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ. Μικρά και συχνά γεύματα μειώνουν τα επεισόδια κωλικού, αλλά δεν θεραπεύουν την αιτία.
Αν υπάρχουν σοβαρά συμπτώματα ή επιπλοκές (π.χ. χολοκυστίτιδα, παγκρεατίτιδα), η λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή μπορεί να γίνει με ασφάλεια, ιδανικά στο 2ο τρίμηνο, σε συνεργασία με μαιευτήρα. Αν η νόσος είναι ήπια ή ασυμπτωματική, συνήθως παρακολουθείται και χειρουργείται μετά τον τοκετό.
Η χοληδόχος κύστη είναι «αποθήκη» της χολής, δεν είναι απαραίτητη για την πέψη. Μετά τη χολοκυστεκτομή η χολή περνά απευθείας στο έντερο. Οι περισσότεροι ασθενείς έχουν φυσιολογική ζωή και διατροφή· κάποιες φορές στην αρχή υπάρχει ευαισθησία σε πολύ λιπαρά φαγητά, που συνήθως υποχωρεί.
Είναι η πιο συχνή και ασφαλής μέθοδος αφαίρεσης χοληδόχου κύστης. Γίνεται με γενική αναισθησία, μικρές τομές, συνήθως με ημερήσια νοσηλεία ή 1 διανυκτέρευση. Η επιστροφή σε ελαφριές δραστηριότητες γίνεται σε λίγες ημέρες.
Επειδή οι κρίσεις χολής τείνουν να υποτροπιάζουν και μια «απλή» χολολιθίαση μπορεί να εξελιχθεί σε χολοκυστίτιδα, χολαγγειίτιδα ή παγκρεατίτιδα, καταστάσεις που απαιτούν νοσηλεία και συχνά επείγουσα αντιμετώπιση. Η προγραμματισμένη επέμβαση είναι συνήθως πιο εύκολη και ασφαλής από ένα επείγον χειρουργείο.
