επανάκτηση βάρους

Χειρουργήθηκα για παχυσαρκία και ξανακερδίζω βάρος. Γιατί;

Η βαριατρική χειρουργική (χειρουργική για την απώλεια βάρους) είναι η μοναδική μακροπρόθεσμα αποτελεσματική θεραπεία της κλινικά σοβαρής παχυσαρκίας. Η επιτυχία μίας βαριατρικής επέμβασης έγκειται τόσο στην απώλεια του πλεονάζοντος βάρους όσο και στη διατήρηση της απώλειας αυτής στο χρόνο.  Υπάρχει όμως και ένα μικρό ποσοστό ασθενών στους οποίους η βαριατρική επέμβαση δεν έχει τα επιθυμητά αποτελέσματα. Έτσι, σε ποικίλο χρονικό διάστημα αυτοί οι ασθενείς βιώνουν μια τραυματική εμπειρία από την επανάκτηση βάρους.  Τα άτομα αυτά νιώθουν απογοήτευση και θυμό καθώς ξαναζούν καταστάσεις που ήθελαν να απωθήσουν δια παντός. Οι αιτίες του γεγονότος αυτού είναι διάφορες, ωστόσο μπορούν να κατηγοριοποιηθούν στις εξής:

  1. Ασθενείς που υποβλήθηκαν σε παλαιού τύπου επεμβάσεις (έχουν πλέον εγκαταλειφθεί ή φθίνουν διαρκώς). Πρόκειται για την πιο συχνή περίπτωση ασθενών και περιλαμβάνει άτομα που έχουν υποβληθεί συνήθως σε ενισχυμένη κάθετη γαστροπλαστική ή σε τοποθέτηση γαστρικού δακτυλίου. Ειδικά η τοποθέτηση του δακτυλίου έχει αποδειχθεί πλέον πως σε βάθος δεκαετίας οδηγεί σε επανάκτηση του βάρους σε πάνω από το 30% των ασθενών, ξέχωρα από το μεγάλο ποσοστό σχετιζόμενων επιπλοκών.
  2. Ασθενείς στους οποίους δεν έγινε σωστή επιλογή της αρχικής βαριατρικής επέμβασης. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η επιλογή περιοριστικής επέμβασης, όπως η επιμήκης γαστρεκτομή, σε άτομα που είναι φανατικά «sweet eaters – γλυκατζήδες» και τα οποία προοδευτικά «κερδίζουν» την επέμβαση).
  3. Τεχνικές αιτίες σε ένα μικρό ποσοστό ασθενών (π.χ. ξεχείλωμα του γαστρικού «μανικιού» μετά από χρόνια στην επιμήκη γαστρεκτομή, διεύρυνση του στομίου της αναστόμωσης σε μία κλασική γαστρική παράκαμψη κλπ.).

Ο βασικός τρόπος να μην βιώσει κάποιος την «αποτυχία» είναι η πρόληψη, στο βαθμό που αυτό είναι εφικτό. Τούτο βασίζεται πρωτίστως στην ορθή επιλογή της αρχικής επέμβασης , ανάλογα με τα χαρακτηριστικά του ασθενούς. Η επιλογή δεν πρέπει να βασίζεται στη μόδα της εποχής ή στην μυωπική εμμονή σε συγκεκριμένο είδος επέμβασης. Θα πρέπει να εξατομικεύεται και να επιλέγεται μετά από εξονυχιστική διερεύνηση και συζήτηση.

Σε περίπτωση που μία αρχική επέμβαση δεν αποδώσει τα αναμενόμενα, η επανάκτηση βάρους είναι μία δύσκολη συναισθηματική κατάσταση για τον ασθενή. Η μόνη όμως πραγματική αποτυχία είναι η εγκατάλειψη της προσπάθειας. Δεδομένου ότι οι επανεπεμβάσεις για παχυσαρκία είναι σύνθετες εγχειρήσεις, απαιτείται εξονυχιστική διερεύνηση πριν προταθεί και καθοριστεί το είδος της επανεπέμβασης. Οι ερωτήσεις που πρέπει οπωσδήποτε να απαντηθούν είναι:

  • Πότε έγινε η αρχική επέμβαση;
  • Σε ποιο κέντρο έγινε η αρχική επέμβαση;
  • Ποιες ήταν οι μετεγχειρητικές οδηγίες που δόθηκαν;
  • Ακολούθησε ο ασθενής τις μετεγχειρητικές οδηγίες και το πρόγραμμα συχνής παρακολούθησης;
  • Ποιο ήταν το βάρος που χάθηκε από την επέμβαση και τι ποσοστό επανακτήθηκε;
  • Υπήρξαν μετεγχειρητικές επιπλοκές μετά την αρχική επέμβαση;

Υπάρχουν διάφοροι αλγόριθμοι επιλογής μίας νέας επέμβασης. Ωστόσο, βασικός κανόνας συνήθως είναι το ότι μία αρχική περιοριστική επέμβαση που απέτυχε δεν πρέπει να επαναδιενεργηθεί (π.χ. αφαίρεση ενός δακτυλίου και τοποθέτηση νέου).

Άριστες επιλογές βαριατρικών επανεγχειρήσεων είναι:

  • Επιμήκης γαστρεκτομή
  • Γαστρική παράκαμψη (κλασική ή παράκαμψη μίας αναστόμωσης)
  • Χολοπαγκρεατική εκτροπή (σπανιότερα)

Οι βαριατρικές επανεγχειρήσεις συνήθως επιτυγχάνουν την περαιτέρω απώλεια βάρους, παρόλο που τα αποτελέσματα ποικίλουν ανάλογα με την αρχική επέμβαση αλλά και τη δυνατότητα του ασθενούς να συμμορφωθεί με τις οδηγίες του ιατρού για τη διατροφή και την άσκηση που πρέπει να ακολουθήσει στη συνέχεια. Είναι απαραίτητο να γίνει αντιληπτό πως μία βαριατρική επανεγχείρηση είναι μία περίπλοκη διαδικασία. Επομένως, είναι σημαντικό να επιλέξετε έναν χειρουργό με εμπειρία και εξειδίκευση σε τέτοιου είδους επεμβάσεις.